Lista i kwota comiesięcznych opłat polskiej rodziny w dużej mierze zależy od poziomu zarobków, wykształcenia oraz wieku. Najwięcej, bo 1 313 zł wydają osoby, których miesięczny dochód gospodarstwa domowego przekracza 4 tys. zł, podczas gdy ci najubożsi, o dochodzie nieprzekraczającym 1 500 zł, „tylko” 599 zł. Na poziom wydatków wpływa też wykształcenie. Kwota comiesięcznych opłat osób z wyższym wykształceniem wynosi 1 274 zł, czyli o ponad 500 złotych więcej niż osób z wykształceniem zawodowym (740 zł). Najmniej na rachunki wydają jednoosobowe gospodarstwa domowe, jednak w przeliczeniu na osobę koszty życia w pojedynkę są najwyższe i wynoszą 808 zł. Dwie osoby płacą za swoje rachunki już 971 zł, czyli 485 zł na osobę. Z kolei czteroosobowa rodzina miesięcznie ponosi koszt 1 022 zł (255,5 zł).
– Koszty życia w Polsce są wysokie, a liczba rachunków zamiast maleć rośnie – mówi Adam Łącki, prezes Zarządu Krajowego Rejestru Długów. – Jeszcze kilkanaście lat temu Polacy nie mieli takich zobowiązań jak rachunek za Internet, czy telefon komórkowy, a dziś dostęp do sieci jest wręcz koniecznością. Rosną comiesięczne zobowiązania i wiele z nich trafia do Krajowego Rejestru Długów. Dlatego zdecydowaliśmy się na przeprowadzenie badania „Portfel statystycznego Polaka” aby znaleźć odpowiedź na pytanie, skąd się biorą długi. W naszej bazie danych widzimy, ile osób zalega z płatnościami za rozmaite rachunki, ale nie znamy przyczyn takiego stanu rzeczy, taka informacja nie jest bowiem wymagana przy rejestracji długu. Przeprowadzając to badanie chcieliśmy dowiedzieć się, jakie są powody zaległości i jaki Polacy mają w ogóle stosunek do płacenia stałych zobowiązań – dodaje.
Przeprowadzone przez KRD badanie stanowi próbę diagnozy obciążeń finansowych Polaków. Zostali oni poproszeni o wskazanie rachunków jakie opłacają każdego miesiąca oraz określenie ich wysokości. Uzyskane dane porównano ze średnią wartością długów wpisanych do KRD, które opiewają na dużo większe kwoty. W badaniu zostały wzięte pod uwagę takie koszty jak: czynsz za mieszkanie, rachunki za prąd, gaz, wodę, energię cieplną, telefon, wywóz nieczystości, telewizję i Internet, raty ubezpieczenia a także raty pożyczek i kredytu hipotecznego, przy czym te dwie ostatnie płacone są przez Polaków zdecydowanie rzadziej.
Najczęstsze rachunki polskiej rodziny
Typowe polskie gospodarstwo domowe każdego miesiąca ma długą listę comiesięcznych opłat. Ich liczba w dużej mierze zależy od miejsca zamieszkania (miasto czy wieś), dostępie do mediów (wodociąg, gazociąg, ciepłociąg), czy własnych preferencji (telefon, Internet, raty kredytu hipotecznego, czy pożyczek). Istnieją gospodarstwa domowe, które nie płacą czynszu, bo mają własny dom, a zamiast z wodociągu korzystają z własnej studni, co pozwala im zaoszczędzić na kosztach wody. Oszczędnością nie można nazwać brak dostępu do ciepła z sieci, bo koszty ogrzania domu, czy mieszkania zawierają się w rachunkach za prąd czy gaz lub za zakup opału.
Prąd, telefon, wywóz nieczystości – najczęstsze opłaty
Zdecydowanie najczęstszym rachunkiem jaki otrzymują polskie gospodarstwa domowe są rachunki za energię elektryczną. Nie opłaca ich jedynie 1% respondentów, a pozostali, zgodnie z deklaracjami, płacą średnio 176 zł miesięcznie. Zużycie prądu rośnie wraz z liczbą osób w gospodarstwie domowym, od 113 zł przy jednej osobie do 242 zł, gdy w domu lub mieszkaniu mieszka więcej niż 5 osób. Dla porównania średnie zadłużenie dłużnika wpisanego do Krajowego Rejestru Długów przez sprzedawców energii elektrycznej wynosi 1 284 zł.
Kolejne na liście najpopularniejszych opłat są rachunki telefoniczne. Comiesięcznych płatności na rzecz operatorów telefonicznych dokonuje 95% dorosłych Polaków. Za telefon średnio płacimy 98 zł, przy czym w przypadku osób po 60. roku życia jest to „jedynie” 72 zł, a wśród czterdziestolatków 123 zł. Wysokość opłat telefonicznych jest uzależniona od dochodów, a różnica między zarabiającymi najmniej a tymi, którzy mają do dyspozycji najwięcej jest niemal dwukrotna (65 do 123 zł). Średnie zadłużenie w Krajowym Rejestrze Długów z tego tytułu wynosi 2 067 zł.
Trzecim rachunkiem płaconym przez polskie rodziny (92% przypadków) są opłaty za wywóz nieczystości – średnio 40 zł. 90% gospodarstw domowych płaci także za wodę i jest to średnio 88 zł. Podobnie jak w przypadku prądu, im większa liczba osób w rodzinie, tym większe zużycie wody, a co za tym idzie także i koszty. Największe gospodarstwa domowe (powyżej 5 osób) płacą wodociągom 122 zł. Średnie zadłużenie za wodę notowane w KRD jest dużo niższe niż tego notowanego za energię elektryczną i opłaty telefoniczne i wynosi 730 zł.
Około trzy czwarte gospodarstw domowych płaci rachunki za telewizję kablową (63 zł), rachunki za Internet (55 zł), czy raty ubezpieczenia (123 zł). Również takie zobowiązania trafiają do KRD, jeśli nie zostaną opłacone. Średni dług za telewizję kablową wynosi 1 021 zł, oraz 1 172,60 zł za raty ubezpieczenia. Nieco mniej, bo dwie na trzy rodziny korzystają z gazu, płacąc za niego przeciętnie 128 zł. Średnia wartość długu wobec gazowni wynosi 1 544 zł.
